Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753
Juvert
Petroselinum crispum
Apiaceae Umbelliferae
Nom en français : Persil cultivé.
Descripcioun :Lou juvert, que nous vèn d'Asìo dóu couchant, samena au nostre desempièi l'Antiqueta, se retrobo naturalisa d'aqui d'eila. Dins la Vau-cluso trachis uno meno que vendrié, segound Reduron, de l'Age-Mejan. La varieta presentado eici, ié dison angustifolium, emé de fuioun prim. Autramen se recounèis à si flour jauno e si fru coustela.
Usanço :Èi bèn couneigu pèr assaboura, fres, lou manja. Caup proun de vitamino (A...) e de sau mineralo. Li racino, li fueio e li fru fan pissa, soun bon pèr l'estouma e li règlo e contro li gas.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 0,8 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Petroselinum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Jun à avoust
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Baus
- Muraio
- Champ
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Óurigino estenoumediterrano
Ref. sc. : Petroselinum crispum (Mill.) Nyman ex A.W.Hill, 1925